اقدام پژوهی درس تاریخ

 

موضوع اقدام پژوهی :

 

چگونه می توان علاقه دانش آموزان نسبت به درس تاریخ را افزایش داد؟

فهرست مطالب

مقدمه. ۳

مسئله. ۴

گردآوری اطلاعات از وضع موجود(شواهد۱). ۵

۳- راههای پیشنهادی. ۶

تجزیه و تحلیل اطلاعات. ۶

انتخاب راه حل های جدید موقتی و اجرای آنها. ۶

۱-پرسش و پاسخ گروهی. ۷

۲-استفاده از رایانه و نمایش فیلم. ۷

۳- استفاده از تصاویر و نقشه ها. ۸

۴- خواندن مطالبی جذاب برای افزایش آگاهی. ۸

۵- بازدید از اماکن تاریخی. ۹

۶-روش نمایشی. ۱۰

۷-دست سازه های تاریخی دانش آموزان. ۱۰

گردآوری اطلاعات(شواهد۲). ۱۱

ارزشیابی تاثیر اقدام جدید و تعیین اعتبار آن. ۱۱

گزارش نهایی و نتیجه گیری. ۱۲

پیشنهادات. ۱۳

فهرست منابع و مآخذ. ۱۴

اقدام پژوهی درس تاریخ چگونه می توان علاقه دانش آموزان نسبت به درس تاریخ را افزایش داد

مقدمه

یکی از علل عمده ضعف در یادگیری و در نتیجه مشاهده نمرات پایین میان دانش آموزان نداشتن انگیزه و علاقه کافی برای یادگیری است. البته انگیزه موضوعی نیست که تنها در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته باشد، این مفهوم از دیر باز مورد عنایت اندیشمندان و بزرگان قرار گرفته است. از جمله بیت زیر نشاندهنده توجه گذشتگان به علاقه در امر تربیت و معلم بود:

درس معلم اربود زمزمه محبتی            جمعه به مکتب آورد طفل گریزپای را

در واقع انگیزه عاملی است درونی که رفتار فرد را در جهت معینی هدایت می­کند و راهنمای او برای گزینش، کوششی از میان کوششهای ارادی وی می­شود.[۱] جان دیویی در مورد علاقه فراگیرندگان می­گوید: «علاقه جرقه ای است که بدون آن شعله یادگیری فروزان نمی­شود.»[۲] هدف اصلی نگارنده این است که با چه تمهیداتی می­توان علاقه دانش آموزان را نسبت به درس تاریخ افزایش داد. وقتی که این امر تحقق یافت زمینه برای رشد خلاقیت ها، ابتکارات و اندیشه های نو فراهم خواهد شد.

مسئله

ده سال است که در دبیرستان آیت الله خامنه ای به عنوان دبیر تاریخ مشغول به تدریس هستم. مسئله اصلی که این مدت با آن روبرو بودم این بود که دانش آموزان علاقه زیادی به درس تاریخ نداشتند واین مسئله در ذهن نگارنده وجود داشت که اولاً با چه روش هایی می توان علاقه دانش آموزان را نسبت به درس تاریخ افزایش داد؟ و ثانیاً چگونه می­توان میزان مشارکت دانش آموزان را در فرایند تدریس افزایش داد؟ برای این پژوهش دو کلاس دوم و سوم انسانی که میزان ضعف درسی آنها بیشتر بود انتخاب شد. تعداد دانش آموزان در کلاس دوم انسانی ۲۵نفر و در کلاس سوم انسانی ۲۱ نفر هستند.

در ابتدای کار از خود دانش آموزان شروع کردم وعلل افت تحصیلی و عدم شوق ونشاطشان را جویا شدم. دانش آموزان عنوان کردند که به علل سنگین بودن و تکراری بودن مطالب درسی قادر به حفظ کردن آنها نیستند. البته قابل ذکر است هیچ دانشی به اندازه تاریخ به دلیل اتکا به حافظه مورد طعن و تعرض قرار نگرفته و هیچ درسی مثل تاریخ به دلیل حفظی بودن مورد حمله و هجوم واقع نشده است. تصور بسیاری از مردم از خواص و عوام بر این است که تاریح حفظی است. هر چند که یونسکو هدف آموزش تاریخ را در تبدیل فهم پایدار و غیر قابل دوام به فهم پایدار و قابل دوام اعلام کرد، اما چنین اقداماتی تغییری در درس تاریخ از حالت حفظی به فهمیدن ایجاد نکرد،[۳]بنابراین تصور بسیاری از اولیا، همکاران و دانش آموزان این بود که تاریخ درس حفظی است. لذا طرح پژوهش را ابتدا با مدیر مدرسه در میان گذاشتم و او مرا بسیار تشویق به انجام این کار کرد.

اقدام پژوهی درس تاریخ چگونه می توان علاقه دانش آموزان نسبت به درس تاریخ را افزایش داد

گردآوری اطلاعات از وضع موجود(شواهد۱)

پس از شنیدن صحبت های دانش آموزان به این فکر افتادم پرسشنامه ای را تنظیم کنم تا نظرات همه بچه ها را داشته باشم. موارد موجود در پرسشنامه بدینقرار می­باشند: ۱- میزان علاقه دانش آموزان به درس تاریخ ۲- موانع یادگیری یا عدم انگیزه الف- حجم مطالب کتاب و نداشتن جذابیت ب- مشکلات خانوادگی ج- دروس سخت در یک روز ۳- راههای پیشنهادی الف- تدریس به صورت هوشمند ب- تدریس مشارکتی ج- اردوهای علمی د- تدریس نمایشی.

نتایج حاصله از پرسشنامه در نمودار صفحه بعد ملاحظه می­شود.

موارد پرسشنامه

کلاس ۲۰۲

کلاس۳۰۳

۱- علاقه دانش آموزان به درس تاریخ

۷۲%

۴۰%

۲- موانع یادگیری و عدم انگیزه

الف- حجم مطالب کتاب و نداشتن جذابیت

ب- مشکلات خانوادگی

ج- دروس سخت در یک روز

۳- راههای پیشنهادی

الف- تدریس به صورت هوشمند

ب- تدریس مشارکتی

ج- اردوهای علمی

د- تدریس نمایشی

اقدام پژوهی درس تاریخ

تجزیه و تحلیل اطلاعات

انگیزه کم دانش آموزان نتایج مشهود بود، در قسمت دوم موانع یادگیری بیشترین درصد به حجم مطالب کتاب و نداشتن جذابیت و داشتن دروس سخت در یک روز(بخصوص دانش آموزان سوم انسانی که چهار درس سخت[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]