پاورپوینت اخلاق و تربیت اسلامی

اخلاق و تربیت اسلامی

• فهرست مطالب
•  
• فصل اول :
• معنا شناسي و جايگاه اخلاق كاربردي
• فصل دوم :
• اخلاق دانشجویی
•  
• فصل سوم :
• اخلاق پژوهش
•  
• فصل چهارم :
• اخلاق نقد ( شیوه های اخلاقی مواجهه با اندیشه ها )
• فصل پنجم :
• اخلاق معیشت
• فصل ششم :
• اخلاق معاشرت
• فصل هفتم :
• اخلاق جنسی
• فصل هشتم:
• اخلاق سیاست
• فصل نهم:
• اخلاق گفتگو
• فصل اول :
• معنا شناسي و جايگاه اخلاق كاربردي
• 1 – معنا شناسي اخلاق و علم اخلاق
  علم و شناخت و برخي تكيه بر عمل و رفتار داشته اند .
•  

• اخلاق از نظر لغوي

•  
• : سرشت سجيه خواه نيكو وپسنديده ، خواه زشت و ناپسند .
•  

• معناي اصطلاحي اخلاق :

•  
• رايج ترين معناي اصطلاحي در بين انديشمندان اسلامي (صفات پايداري است كه انسان به طور خود جوش بدون نياز به تامل انجام مي دهد) .

اخلاق و تربیت اسلامی

•  
• تعريف علم اخلاق :
•  
• علمي ست كه ضمن شناساندن خوبي ها وبديها راه كسب خوبيها ورفع ودفع بديها را به ما تعليم مي دهد .
• البته نا گفته نماند در تعريف علم اخلاق برخي تكيه بر علم و شناخت  و برخی تکیه عمل و رفتار داشته اند.
• 2 – انواع ‌‌پژوهشهاي اخلاقي
• شايد بتوان كل تحقيقاتي كه پيرامون اخلاق صورت مي گيرد به سه حوزه (( مطالعات توصيفي )) (( مطالعات هنجاري ))
• (( و مطالعات تحليلي يا فرا اخلاقی)) تقسيم كرد كه هر كدام به اختصار توضيح داده مي شود:
• الف-اخلاق توصيفي در پژوهش توصيفي اخلاق با متد تاريخي ونقلي به دنبال آشنايي با نوع رفتار اخلاقي فرد يا جامعه ای
• خاص هستيم يعني توصيف و معرفي اخلاقيات افراد ،گروه ها و جوامع مختلف را به عهده دارد ب-اخلاق هنجاري (دستوري):
• در اینگونه تحقيق از افعال اختياري انسان از جهت خوبي وبدي و بايد ونبايد آن بحث مي كند يعني دليل درستي يا نا درستي
• ومعيا رتشخيص كار خوب يا بد و اينكه چرا بايد اخلاق فاضله را دا را بود از اخلاق رضيله پرهيز كرد را مورد بررسي قرار ميدهد
• ج- : اخلاق تحليل( فرااخلاق) : در اين نوع پژوهشها مفاهيم و احكام اخلاقي بررسي وتحليل ميشودو به
• رفتار هاي اخلاق جوامع و افعال اختياري انسان حقانيت و بطلان گزاره هاي اخلاقي كاری ندارند .
• 3-اخلاق كاربردي
• همان اخلاق هنجاري است با اين تفاوت كه در حوزه اي خاص از زندگي افراد بحث مي كند . يعني نظريه اخلاق را در حوزه ي
• مسائل خاص نشان مي دهد .مثلا در مورد اخلاق دانشجوئي مهندسي-اخلاق پژوهشي – اخلاق نقد –اخلاق محیط زیست-
• اخلاق سیاست –اخلاق جنس اخلاق ازدواج- اخلاق معيشت – اخلاق حرفه اي مثل اخلاق پزشكي – تجارت و روزنامه نگاري بحث مي كند .

اخلاق و تربیت اسلامی

• الف ) اهميت و جايگاه اخلاق كاربردي :
• چون علم اخلاق در حقيقت علم زندگي به معناي حقيقي است بدون شك يكي از سرنوشت ساز ترين دانشهاست .
• امام كاظم (ع) در مورد اهميت آن مي فرمايد : لازم ترين دانش براي تو دانشي است كه تو را به اصلاح قلبت راهنمايي كند
• وفساد را برايت آشكار و پيامبر اكرم (ص) هدف اصلي رسالت خود را به كمال رساندن خلقهاي كريم و منشهاي بزرگوارانه معرفی کرده (( بعثت لاتمم مکارم الاخلاق ))
•  
• نمونه هایی از آثار اخلاقی دانشمندان مسلمان :
• رسائل اخوان الصفا وخلان الوفا – الصاده و الاسعاد فی السیره الانسانیه – تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق – اخلاق
• ناصری – احیاء علوم الدین – المحجه البیضاء فی تهذیب الاحیاء – المراقبات فی اعمال السنه – جامع السعادات .
• دلیل اینکه بسیاری از افراد با فضائل و رذائل آشنا هستند اما به آن عمل نمی کنند :
•  
• الف ) راه انجام وظایف اخلاقی و نحوه اعمال آن را نمی دانند یا درست تشخیص نمی دهند .
• ب ) در زمان نیاز نمی توانند تصمیم درست بگیرند .

 

• ب ) مهمترین رسالت اخلاق کاربردی :

•  
• تحلیل و بررسی ریشه ای فضائل و رذائل اخلاقی و راه تشخیص
• تکالیف اخلاقی و شیوه تحقق آنها در حوزه های خاص .

اخلاق و تربیت اسلامی

•  

• نمونه هایی از آثار اخلاقی در زمینه گفتگو و مناظره :

•  
• آداب مناظره از شیخ مهذب الدین احمد بن عبدالرضا – شیخ سلیمان بن عبدالله ما حوزی – احمد بن اسمائیل جزائری –
• عبد الغفار بن محمد جیلانی – فاضل کاشی کبیری – میرزا محمد تنکابنی – میر فخر الدین محمد بن حسین حسینی –
• آداب التخاطب از میر محمد عباس بن علی – آداب البحث والمناظره از میر غیاث الدین حسینی دشتکی
• – آداب البحث از کمال الدین میثم بن علی بحرانی – خواجه نصیر الدین .
•  

• نمونه ایی از اخلاق معاشرت :

•  
• آداب المعاشره, از شیخ علی حزینه – آداب العشره محمد کاظم حائری – آداب الملوک , میرزا رفیع الدین نظام العلماء –
• آداب سلطنت از سید هبه الله حسین – آداب السفر از یحیی بن احمد بن سعید خلی – محمد طاهر قزوینی – آداب الضیافه از محسن فیض کاشانی .
• فصل دوم :
  اخلاق دانشجویی
• 1 – اهمیت علم آموزی در اسلام : آنقدر اهمیت دارد که نخستین آیات نازل شده در باره علم است .خداوند هدف از
• بعثت پیامبران را صراحتاً تعلیم ذکر می کند , یعلمهم الکتاب همچنین انتخاب گروه مباشر علمی توسط پیامبر و اینکه فرمودند
• بالتعلیم اُرسلت . در اسلام به عنوان یک فریضه بدون قید مکان و
• زمان و جنسیت اطلبو العلم من المهد الی اللحد – ولربالصین
• – الحکمه ضائه المومن – برتری عالم بر عابد همچون برتری ماه شب چهارده بر سایر ستارگان یا برتری خورشید بر سایر
• سیارات . برای آموزگار خوبیها هم جنبندگان زمین و آسمان طلب مغفرت می کنند . یاد گیرنده و یاد دهنده دارای یک پاداشند .
• اگر اسلام بر تحصیل علم تاکید کرده قطعا شرایط آداب و اخلاقیاتی بیان کرده است .
• دانش اندوزی و پارسایی
• چرا دانش اندوزی باید با پارسایی همراه باشد , چون انسان مجموعه ای از نیروهای متضاد است اگر با پارسایی آن را کنترل نکند در گرداب
• سر کشی فرو می رود و انسانیت او پایمال می شود . علت اینکه متون اسلامی در کنار دعوت به دانش اندوزی بر پارسایی همراه
• با تعلیم بر تزکیه تاکید می کند به خاطر این است که تفکر آدمی را از بند اسارت شیطان درونی و بیرونی آزاد کند .
•  

• اهمیت تقوا در کسب دانش چیست :

•  
• تقوا سبب میشود فطرت انسان به پاکی و زلالی نخستین برگردد و باعث شود
• بدون دخالت هوای نفس حقایق را پذیرفته و به اندیشه صحیح برسد .
• موانع دستیابی به علم حقیقی :
• چینش نادرست مقدمات – کوتاهی در انتخاب مواد یقین آور برای استدلال – پیروی از حدس و گمان – تقلید کور کورانه –
• شتاب زدگی – تمایلات نفسانی در اسارت و بردگی وهم و خیال بودن – حب و بغض – عجب وخود بزرگ بینی , از مهمترین موانع رسیدن به علم حقیقی است .

اخلاق و تربیت اسلامی

• برای پرهیز از لغزشها و برداشتن موانع چه اقدامی باید کرد :

•  
• یکی اینکه علم منطق را به درستی آموخت و بدرستی به کار گرفت و برای بر طرف کردن آلودگی های
• نفسانی و اخلاقی باید خود را به لباس و صلاح تقوا و ایمان مجهز کرد و از خداوند کمک گرفت .
•  

• الف ) پیروی از حدس و گمان چگونه به عنوان یک مانع رسیدن به علم حقیقی به حساب می آید :

•  
• شاید رسیدن به یقین در بسیاری از امور بسیار دشوار به نظر می رسد با توجه به غریزه راحت طلبی انسان زندگی را بر
• گمان بنا می کند که ممکن است زیان های جبران ناپذیر به بار آورد . قرآن کریم این شیوه را محکوم می کند (( ولا تغف ما لیس لک به علم )) اسراء 36
• بنا براین انسان نباید بر اساس حدس و گمان قضاوت کند و تا زمانیکه به یقین نرسیده حکم کردن جایز نیست .
•  

• ب ) منظور از تقلید کورکورانه چیست , انواع تقلید را بنویسید

•  
• سپردن مهار تفکر به دست دیگران . تقلید چه در مسائل فرعی
• و جزئی مانند نوع پوشش مد گرایی و چه در مسائل کلی
• چون اندیشمندان در نوع جهان بینی مثلا اکثریت را ملاک قرار دادن کار پسندیده ای نیست . اما می توان تقلید را به دو
• نوع مذموم و ممدوح تقسیم کرد . مذموم تقلیدی است که رهزن راه اندیشه بوده و بر گمراهی آدمی می افزاید . ممدوح و
• پسندیده که عقل و فطرت به آن حکم می کند مثل رجوع به متخصص و نظر آن را راهنمای خود ساختن . علت زننده بودن
• تقلید کورکورانه اینست که بدون به کار انداختن عقل اقدام به عمل شده . خداوند به انسان عقل
• و شعور داده است که با استفاده از آن و راهنمایی افراد مورد اطمینان راه درست را انتخاب کند .

اخلاق و تربیت اسلامی

• آیا به نظر شما کثرت طرفداران یک اندیشه یا کردار دلیل بر حقانیت آن است و اندک بودن حامیان دلیل بر بطلان است ؟
•  
• ج ) منظور از شتاب زدگی چیست
• انسان صرف فراهم آوردن اطلاعات اندک درباره یک موضوع
  نمی تواند به نتیجه بپردازد . امام علی (ع) در مورد شتاب زدگی می فرمایند : از شتاب زدگی بپرهیز
• زیرا شتاب زدگی در کارها موجب می شود که انسان به هدف نرسد و کارش مورد ستایش نباشد .
• د ) تمایلات نفسانی چگونه مانع رسیدن به علم حقیقی می شود
• حب و بغضهای تعصب آمیز تعلیم و تعقل را منحرف می کند ،

چون غرض آمد هنر پوشیده شد       صد حجاب از دل به سوی دیده شد

• امام علی (ع) می فرماید (( هر کس عاشق چیزی شد دیدگانش کور و قلبش رنجور می شود )) ((کسی که چیزی را دشمن بدارد
• خوش ندارد بدان بنگرد یا نام آن نزد وی بر زبان رود )) و در مذمت طمع می فرمایند : آنجا که برق شمشیر طمع در فضای اندیشه بلند
• شود و بیشترین جایی است که عقل در زمین در می غلتد . عجب و خود بزرگ بینی نشانه ضعف و سستی عقل و گمراهی است .

اخلاق و تربیت اسلامی

•  

• آداب اخلاقی آموختن :

•  
• اخلاص ( انگیزه الهی ) – انتخاب استاد شایسته – رعایت اولویت ها – خوب گوش دادن – پرسش و پرسشگری –
• ضبط و نگارش مطالب – تواضع در برابر استاد از مهمترین آداب
• اخلاقی آموختن است که به اختصار توضیح داده می شود .
• الف ) منظور از اخلاص و اهمیت آن : با توجه به اینکه ارزش هر عملی به نیت و انگیزه آن بستگی دارد، به همین جهت انگیزه
• و نیت از اهمیت بالایی برخوردار است . انسان به این نکته مهم باید توجه داشته باشد انسان در انجام کارها باید هم حسن
• فعلی و هم حسن فاعلی داشته باشد. یعنی هم باید کار خوب باشد و هم نیت خوب داشتن در انجام کار مهم است. یعنی
• ماهیت هر عمل با توجه به نیتی که فرد در انجام آن دارد مشخص می شود. پیامبر اکرم (ص) می فرمایند : (( نیه المومن خیر من علم )) –
• (( انما الاعمال بالنیات و لکل امریء مانوی ))، کارها به نیت هاست و برای هر انسان تنها چیزی که باقی می ماند که نیت آن عمل است.
• (( قل کل یعمل علی شاکله )) شاکله = نیت- پیامبر اکرم: من اخلص الله اربعین صباحتاًجَرتَ فیا جشهد بیع الحکمه من قلبه علی لسانه
• کار اخلاقی و ارزشمند از نظر اسلام کاری است که صرفا برای رضای خدا انجام شده باشد که خود مراتب و درجاتی دارد . برخی ب
• ه نیت بهره مندی از نعمت های الهی و دخول به بهشت ، گروهی برای رهایی از عذاب الهی و ترس از جهنم و دسته ای صرفا رضای او را در نظر می گیرند .

اخلاق و تربیت اسلامی

•  
• تاثیر نیت در ارزشمندی کارها را بنویسید :
• نیت روی کار تاثیر
• می گذارد کار در تکامل نفس انسان و رسیدن به سعادت ابدی تاثیر گذار است و این تاثیر تکوینی و ذاتی است نه قراردادی .
•  
• رابطه بین نیت با سعادت انسان :
• هر اندازه نیت خالصانه باشد به سعادتمندی نزدیکتر خواهد بود یعنی بیانگر یک رابطه حقیقی است نه قراردادی .
• عمل بدون نیت یک کالبد مرده است که با روح انسان ارتباط پیدا نمی کند .
• علم اندوزی در چه صورتی ارزشمند است ؟
• در صورتی که ما را به سعادت و کمال نهایی نزدیک کند ، کمال نهایی همان قرب الهی است . بنابر این اگر برای کسب
• قدرت و شهرت و ثروت باشد در نظام اخلاقی اسلام هیچ ارزشی ندارد .
• نشانه داشتن نیت الهی در تحصیل علم :
• همان اندازه که علم و دانش انسان افزایش یابد ذلت درونی او در برابر خودش
  – تواضعش در برابر مردم – خشیتش در برابر خدا

– درکش نسبت به دین و حقایق الهی افزایش یابد .

اخلاق و تربیت اسلامی

• ب ) انتخاب استاد شایسته :
• ج ) رعایت اولویت ها :.
• دوران دانشجویی بسیار محدود است . مهم ترین وظیفه دانشجو این است که به دنبال تحصیل علوم نافع به حال جامعه باشد ،
• وقت خود را صرف مسائل غیر ضروری نکند . شهید اول در این باره می گوید (( من الخسران صرف الزمان فی المباح و ان قل))
• امام علی (ع) به دانشجویان توصیه می کند : به دنبال فهم و حل مسائل ضروری باشید جهل به آنها پذیزفتنی نیست .
• ودر جای دیگر می فرماید : دانشها بیشتر از آنند که تو بتوانی همه آنها را بیاموزی ، پس باید گلچین کرد و از هر دانشی بهترین ها را انتخاب کنی.
• د ) خوب گوش دادن :
• طالبان علم لازم است هنر خوب گوش دادن را داشته باشند که هم ادب دانشجو در برابر استاد را نشان می دهد و هم
• بهتر و بیشتر از محضر استاد بهره می برد . امام علی (ع) در این باره می فرمایند : زمانیکه نزد دانشمندی نشستی پس
• بر شنیدن نسبت به گفتن حریص تر باش خوب گوش دادن را بیاموز همان گونه که خوب گفتن را می آموزی و سخن کسی را قطع نکن .
• ویژگی های یک مستمع خوب :
• 1- به سخن گویند دقت کند
• 2-آمادگی کافی برای ادراک داشته باشد
• 3-بردبار و شکیبا باشد
• 4-احساس خستگی نکند –
• 5- بتواند نکات اصلی گفتار گوینده را از شاخ و برگ های آن جدا کند

اخلاق و تربیت اسلامی

• ه ) پرسش و پرسشگری :
• پرسش و پرسشگری نه تنها از فضائل اخلاقی است بلکه در برخی موارد از نظر شرعی امری واجب است .
• به گفته نبی اکرم (ص) پزسش کلید خزائن و گنجینه های دانش است و فرمودند چهار دسته هستند ، پرسش گر ، گوینده ، شنونده و دوستدار آنها.
• در چه صورتی پرسشگری دارای ارزش اخلاقی است ؟
• پرسشگری ذاتاً ارزش ندارد تنها در صورتی دارای ارزش اخلاقی است که :
• 1- به منظور کشف حقیقت و فهم واقعیتی باشد اگر به منظور اظهار فضل و مچ گیری باشد بسیار زشت و ناپسند است .
• 2-درباره موضوعاتی باشد که گره ای از کار بگشاید یعنی در سرنوشت مادی یا معنوی انسان دخالت داشته باشد .

اخلاق و تربیت اسلامی

• وظیفه استاد نسبت به پرسش و پرسشگری :
• ضمن اینکه از پرسشگری دانشجو استقبال کند لازم است نسبت به آنچه نمی داند نظر ندهد . از پرسش دانشجویان
• ناراحت یا خسته نشود زیرا قرار نیست استاد بتواند به تمام پرسشهای دانشجویان پاسخ دهد .
• روایات فراوانیدر مذهب پاسخهایی که از روی جهل داده می شود وارد شده است .

• متن بالا فقط تکه هایی از محتوی متن پروژه میباشد

  که به صورت نمونه در این صفحه درج شده است.

  شما بعد از پرداخت آنلاین فایل را فورا دانلود نمایید .

  فرمت فایل :پاورپوینت

  تعداد اسلاید:81

•